مجلس هشتم در آخرین سال فعالیت خود نزدیک به 2 جین طرح تحقیق و تفحص را در دستور کار خود دارد که برای به سرانجام رسیدن این طرح‌های تحقیق و تفحص تنها نزدیک به 9 ماه فرصت باقی است؛ فرصتی اندک که ممکن است تمامی این طرح‌های تحقیق و تفحص را که مدت‌های مدید زمان و هزینه‌های کلان برای آن صرف‌شده به تاریخ پیوند بزند و خود به طرح تحقیق وتفحص دیگری احتیاج دارد تا نشان دهد چرا این طرح‌های تحقیق و تفحص به سرانجامی نرسیده است.
مهلت تحقیق و تفحص
براساس ماده 199 آیین‌نامه داخلی مجلس مهلت انجام تحقیق و تفحص به‌مدت 6 ماه است و درصورت ضرورت، با درخواست هیأت تحقیق و تفحص و تصویب هیأت‌رئیسه مجلس حداکثر تا 6 ماه دیگر قابل تمدید است.انباشت این همه طرح تحقیق و تفحص در مجلس باعث شد که پیش از تعطیلات یک هفته‌ای مجلس صمد فدایی نماینده سنقر و کلیایی در تذکری تاکید کند که ابتدای مجلس هشتم حدود 11 طرح تحقیق و تفحص کلید خورده ولی متأسفانه هیچ کدام از اینها به نتیجه نرسیده است. وی این طرح‌های تحقیق و تفحص را مربوط به شرکت سایپا، بانک‌ها، تربیت‌بدنی، تامین اجتماعی، سهام عدالت و... برشمرد و تاکید کرد: برای تنویر افکار عمومی این تحقیق و تفحص‌ها هر چه زودتر به نتیجه برسد. با وجود این درباره طرح‌های تحقیق و تفحصی که در مجلس هشتم پرونده آنها مفتوح است حسین سبحانی‌نیا آماری دیگر داده است. او گفته است در حال حاضر 18مورد پرونده مفتوح تفحص در مجلس داریم که از این میزان 11مورد در جریان است و 7پرونده هم توقف اجمالی داشته است. این عضو هیات رئیسه مجلس اشاره کرده است که در مجلس هشتم 50 مورد پرونده تحقیق و تفحص باز شد که 32مورد این تفحص‌ها در مراحل مختلف مختومه شده و از این میزان 18پرونده همچنان مفتوح است. او گفته است: هیات رئیسه برای سرعت دادن به تحقیق و تفحص‌ها و ارائه گزارش اکثر این تفحص‌ها تا پایان این دوره به مجلس برنامه‌هایی دارد.
مهم‌ترین تفحص
مهم‌ترین این گزارش‌های تحقیق و تفحص از شورای‌عالی ایرانیان خارج از کشور و تحقیق و تفحص از سازمان تامین اجتماعی است. تحقیق و تفحص از شورای‌عالی ایرانیان خارج از کشور تقریبا 8 ماهی است که در مجلس کلید خورده است؛ درحالی‌که براساس آیین‌نامه داخلی مجلس 6 ماه زمان برای ارائه گزارش به صحن مجلس دارد.حسین ابراهیمی رئیس هیأت تحقیق و تفحص از شورای‌عالی ایرانیان خارج از کشور درباره آخرین وضعیت این پرونده گفته است: امیدوارم که بتوانیم تا پایان ماه مبارک رمضان گزارش نهایی تحقیق و تفحص از شورای‌عالی ایرانیان را آماده کنیم.
تحقیق بی‌سرانجام
تحقیق و تفحص از عملکرد سازمان‌های تأمین اجتماعی و بازنشستگی هم در جلسه علنی29 اردیبهشت سال گذشته تصویب شد اما هنوز به سرانجامی مشخص نرسیده است؛ اعضای هیات تحقیق و تفحص از عملکرد سازمان تامین اجتماعی می‌گویند این هیات به‌دنبال حسابداری است که بتواند گزارش تحقیق و تفحص را جمع‌بندی کند اما حسابدار معتمد خود را هنوز نیافته است. حسین سبحانی‌نیا گفته است هیات‌رئیسه تلاش دارد در قرائت این تحقیق و تفحص‌ها سرعت به خرج دهد.
فرصت باقیمانده
اخیرا رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی نیز گفته است: نتیجه نهایی 4 طرح تحقیق و تفحص کمیسیون کشاورزی در فرصت باقیمانده از مجلس هشتم شورای اسلامی قرائت خواهد شد.
عباس رجایی درباره تحقیق و تفحص از علل واردات بی‌رویه کالا و محصولات کشاورزی، تحقیق و تفحص از صندوق بیمه کشاورزی و تحقیق و تفحص از سازمان محیط‌زیست گفته است که در فرصت باقیمانده قرائت خواهد شد، اما متولیان این طرح‌های تحقیق و تفحص همگی اصرار دارند تفحص‌ها را در فرصت کوتاه باقیمانده مجلس قرائت کنند؛ فرصتی که بعید است در آن؛ مجال قرائت این تفحص‌ها فراهم شود و به‌نظر می‌رسد حداقل 9 مورد از این 11 تحقیق و تفحص به تاریخ مجلس هشتم بپیوندد.
تحقیق و تفحص از سازمان تعاونی روستایی و ادارات تابعه استانی؛ تحقیق و تفحص از عملکرد نظام بانکی؛ تحقیق و تفحص از حادثه معدن باب‌نیزو؛ تحقیق و تفحص از عملکرد دولت در برنامه چهارم توسعه؛ تحقیق و تفحص از مناطق آزاد تجاری - صنعتی کشور؛ تحقیق و تفحص از نحوه واگذاری سهام شرکت خودرو‌سازی سایپا ازجمله دیگر طرح‌های تحقیق و تفحص است که باید تا فرصت باقیمانده مجلس در صحن قرائت شود و به سرانجامی برسد.
